Sukhoi T-50 PAK FA

Το PAK FA είναι το ρωσικό πρόγραμμα ανάπτυξης ενός μαχητικού 5ης γενιάς για τη Ρωσική Πολεμική Αεροπορία.

Το συμβόλαιο για την ανάπτυξή του το κέρδισε η εταιρεία "Sukhoi" αλλά το ανέπτυξε και με την χρηματοδότηση των Ινδών που ενδιαφέρονται για το αεροσκάφος και έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα. Ουσιαστικά το αεροσκάφος είναι η βάση του εγχειρήματος Sukhoi/HAL FGFA που δικεπεραιώνεται από κοινού με τις ενδιοαφερόμενες ινδικές εταιρείες. Το πρωτότυπο εκτέλεσε την παρθενική του πτήση στις 29 Ιανουαρίου του 2009, στην αεροπορική βάση του Κομσομόλσκ-να-Αμούρ, με δοκιμαστή πιλότο τον Σεργκέϊ Μπογκντάν. Διήρκησε 45 λεπτά και κρίθηκε επιτυχής από τους υπευθύνους του προγράμματος.

Πρόκειται για ένα βαρέος τύπου αεροσκάφος (με μέγιστο βάρος απογείωσης περίπου 35 τόνους), όπως τα Su-27 και Su-47. Σχεδιάστηκε ως απάντηση στα αμερικανικά F-22 και F-35. Διαθέτει στοιχεία απόκρυψης ίχνους (σχήμα, απόκρυψη κινητήρων, συνθετικά υλικά, απορροφητική επικάλυψη-βαφή κ.τ.λ.), γνωστά ως "stealth". Σε αυτή τη λογική κινείται και η ενσωμάτωση των όπλων του σε 2 αποθήκες, εσωτερικά στην άτρακτο και πιθανώς σε ακόμη 2 θέσεις στις βάσεις των ημιπτερύγων.


Το σχήμα του είναι αρκετά πεπλατυσμένο, είναι δικινητήριο και θα διαθέτει όπως λέγεται 5 ραντάρ, (μεταξύ αυτών και στα χείλη προσβολής των πτερύγων), σε διάφορες ζώνες συχνοτήτων. Έχει δυνατότητα υπερηχητικής πτήσης χωρίς μετακαύση, έχει λόγο ώσης/βάρους περίπου 1,4, αλλά οι κινητήρες του θα αλλάξουν αφού οι κανονικοί του ακόμα είναι στο στάδιο δοκιμών. Οι κινητήρες δεν στηρίζονται στους παλαιότερους Saturn 117S, παράγουν μεγαλύτερη ώση και διαθέτουν περίπλοκο σύστημα αυτοματοποίησης για διευκόλυνση στους διαφορετικούς τρόπους χειρισμού του σκάφους. Οι ακριβείς προδιαγραφές των νέων κινητήρων είναι ακόμη μυστικές.

Το αεροσκάφος θα διαθέτει σύστημα θερμικής απεικόνισης "OLS-50M", με δυνατότητες ανίχνευσης στόχων χαμηλού Η/Μ ίχνους, εξελιγμένη ζεύξη δεδομένων, εξελιγμένο σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου/συλλογής πληροφοριών (ELINT) καθώς και σύστημα ηλεκτρονικής "βοήθειας" (συνεργασίας) του πιλότου, ώστε να τον ελαφρύνει από κάποια καθήκοντα και να του επιτρέπει να συγκεντρώνεται στην αποστολή του (e-cockpit), εν είδει τεχνητής νοημοσύνης του σκάφους. Οι αποστολές που θα αναλαμβάνει το αεροσκάφος θα είναι τόσο αεροπορικής υπεροχής, όσο και αποστολές στην γραμμή μετώπου (βομβαρδισμοί κ.τ.λ.).

Η ανάπτυξή του πήρε αρκετά χρόνια, λόγω προφανώς οικονομικών προβλημάτων αλλά και τεχνικών, ενώ τα τελευταία χρόνια υπήρξε μια επιτάχυνση των διαδικασιών μετά από "υψηλές παρεμβάσεις", αφού πρόκειται εκτός των άλλων και για ένα πρόγραμμα διαφήμισης τεχνολογίας για μια χώρα, που πολλά από τα έσοδά της, προέρχονται από την πώληση όπλων.

Έχοντας το πλεονέκτημα του "δεύτερου", οι Ρώσοι μάλλον, πέτυχαν να κατασκευάσουν ένα αεροσκάφος ανώτερο των αμερικανικών, αφού είχαν αρκετό καιρό στην διάθεσή τους να αναλύσουν τα αμερικανικά σχέδια και να εντοπίσουν τυχούσες αδυναμίες. Βέβαια έχοντας ως δεδομένο ότι πολλά από τα χαρακτηριστικά και τις ικανότητες του αεροσκάφους F-22 είναι διαβαθμισμένα, η συγκριτική αποτελεσματικότητα του συγκεκριμένου οπλικού συστήματος αποτελεί θέμα συζήτησης. Σύμφωνα με τα υπαρχοντα δεδομένα, έχουν κατασκευαστεί τουλάχιστον τρία προτότυπα, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για πτητικές δοκιμές, επέκταση του φακέλου πτήσης και δοκιμές εδάφους. Αν και επισήμως αναφέρεται ότι το αεροσκάφος θα μπει σε υπηρεσία το 2015 με την Ρωσική πολεμική αεροπορία, η πραγματική ημερομηνία εισόδου αναμένεται να είναι πολύ αργότερα, με δεδομένα και τα αντίστοιχα προγράμματα ανάπτυξης αμερικανικών αεροσκαφών όπως το F-22 και F-35. Ουσιαστικά το αεροσκάφος βρίσκεται σε φάση αναπτυξιακού πρωτοτύπου/ αεροσκάφους προπαραγωγής, έχοντας πολύ δουλειά να γίνει σε ότι αφορά την βελτιστοποίηση του εξωτερικού σχήματος/επικαλύψεων (βελτιστοποίηση χαρακτηριστικών χαμηλής παρατηρησιμότητας), την ολοκλήρωση και των ηλεκτρονικών συστημάτων για τα αεροσκάφη παραγωγής και την ολοκλήρωση και ανάπτυξη της νέας γενιάς όπλων για το αεροσκάφος. Το γεγονός αυτό δεν ακυρώνει την τεράστια προσπάθεια των Ρώσων σχεδιαστών, καθώς το παρόν πρότυπο αποτελεί σημαντικό βήμα εξέλιξης σε σχέση με την υπάρχουσα γενεά ρωσικών αεροσκαφών Su-27/30/33/35, καθώς συνδυαζει τα χαρακτηριστικά των αεροσκαφών πέμπτης γενεάς (χαμηλή παρατηρησιμότητα/υπερευελιξία, ολοκληρωμένα ηλεκτρονικά συστήματα υψηλής αντίληψης κατάστασης του χώρου (situation awareness).

Ο αρχικός σχεδιασμός περιλαμβάνει την κατασκευή τουλάχιστον 500 αεροσκαφών. Από αυτά 250 προορίζονται για την Ρωσική αεροπορία (200 μονοθέσια και 50 διθέσια)και 250 προορίζονται για την Ινδική αεροπορία (50 μονοθέσια και 200 διθέσια). Αν και η τελική παραγωγή θα εξαρτηθεί και από την οικονομική κατάσταση των κρατών αυτών, εντούτις θεωρείται ότι οι αριθμοί αυτοί δεν θα μειωθούν, ιδίως σε ότι αφορά τις παραγγελίες της Ινδικής αεροπορίας. Επιπλέον αν και το αεροσκάφος δεν έχει φθάσει σε φάση παραγωγής και είναι ακόμη με την μορφή αναπτυξιακού πρωτοτύπου έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον άλλων αεροποριών, όπως τoυ Βιετνάμ. Το αεροσκάφος μπορεί δυνητικά να εξαχθεί σε όλες τις χώρες που διαθέτουν εξελιγμένες μορφές του SU-27, οι οποιες ξεπερνάνε τις 10.